Jednostki zewnętrzne i wewnętrzne do pompy ciepła – co trzeba wiedzieć o ich połączeniu?

Szybko rosnące rachunki za ogrzewanie sprawiają, że Polacy coraz częściej decydują się na pompy ciepła. W połączeniu z panelami fotowoltaicznymi mogą one obniżyć rachunki za energię. Szczególnie popularne są powietrzne pompy ciepła, znacznie tańsze, szybsze i prostsze w montażu niż pompy gruntowe czy wodne. Inwestor, chcący zamontować pompę ciepła typu powietrze-powietrze, musi jedynie wybrać jej typ. Wyróżnia się pompy typu MONOBLOK i SPLIT – odpowiednio złożone z jednej lub dwóch jednostek.

Powietrzne pompy ciepła MONOBLOK i SPLIT – czym się różnią?

Ze względu na ilość jednostek, pompy ciepła dzieli się na konstrukcje typu MONOBLOK i SPLIT.

• Pompy ciepła typu MONOBLOK – zbudowane z jednego modułu. Wyróżnia się tzw. monoblok wewnętrzny (pompa montowana wewnątrz domu) lub monoblok zewnętrzny (pompa montowana na zewnątrz). Należy pamiętać, że niezależnie od wariantu, w przypadku jednoczesnego podgrzewania ciepłej wody użytkowej, zasobnik na wodę musi być zamontowany wewnątrz budynku. Pompa typu MONOBLOK to jeden, hermetyczny moduł. Jest szybsza w montażu i nie wymaga rejestracji w Centralnym Rejestrze Operatorów (CRO).
• Pompy ciepła typu SPLIT – urządzenia złożone z dwóch modułów: zewnętrznego (odpowiadającego za pozyskiwanie energii z otoczenia) oraz wewnętrznego (dba przekazywanie ciepła do instalacji grzewczej). Pompa typu SPLIT jest tańsza. Najbardziej kłopotliwa jest konieczność połączenia obu jednostek rurami, zawierającymi czynnik chłodniczy. Urządzenie wymaga też rejestracji w CRO, więc co roku trzeba przeprowadzać kontrolę szczelności.

Montaż i połączenie pomp ciepła typu SPLIT

Z uwagi na szybko rosnącą popularność pomp ciepła typu SPLIT, pojawia się wiele pytań dotyczących ich samodzielnego montażu. Nie jest to możliwe. Podobnie jak w przypadku montażu urządzeń klimatyzacyjnych, niezbędne są tzw. uprawnienia F-gazowe, które nadaje Urząd Dozoru Technicznego.

Montażu i połączenia dwóch jednostek musi dokonać profesjonalny instalator, mający wiedzę, kwalifikacje i uprawnienia do wykonywania instalacji z rur miedzianych o lutowanych połączeniach. Wymagane są też specjalistyczne narzędzia i przyrządy. Fachowiec montuje rury, a następnie sprawdza szczelność układu i napełnia go czynnikiem chłodniczym.

O ile nie ma możliwości, żeby samodzielnie zamontować i podłączyć powietrzną pompę ciepła typu SPLIT, o tyle teoretycznie jest to możliwe w przypadku pomp monoblokowych. Pompy typu MONOBLOK nie wymagają ingerencji w układ chłodniczy, a sam montaż można wykonać bez specjalnych uprawnień. Jednak dla bezpieczeństwa, prace w tym zakresie również powinien wykonać fachowiec. Tym bardziej, że niezależnie od rodzaju pompy ciepła (SPLIT czy MONOBLOK), podczas jej montażu trzeba stworzyć wiele połączeń elektrycznych. Do tego niezbędne są uprawnienia elektryczne G1.

Połączenie modułów i uruchomienie powietrznej pompy ciepła typu SPLIT krok po kroku

Właściwy i profesjonalny montaż pompy ciepła jest podstawą bezpiecznej i efektywnej pracy całego układu. Szczególnie ważne jest to w pompach typu SPLIT, które wymagają połączenia modułów, znajdujących się wewnątrz i na zewnątrz budynku. Cały proces montażu można sprowadzić do kilku kluczowych kroków.

1. Wykonanie instalacji chłodniczej – do tego są wymagane specjalne, miedziane rury, przeznaczone do chłodnictwa. Wykonanie instalacji obejmuje m.in. przycinanie rur, kształtowanie giętarką, przygotowanie orurowania, montaż wziernika, przygotowanie końcówek, płukanie azotem przewodów czynnika chłodniczego i jednostki wewnętrznej, montaż rur między modułami za pomocą klucza dynamometrycznego.
2. Próba szczelności z wykorzystaniem azotu – próba wykonywana pod ciśnieniem 20-43 bar. Po osiągnięciu odpowiedniego ciśnienia, odłącza się butlę i czeka ok. 30 minut, monitorując na manometrze ciśnienie w układzie. Szczelność połączeń sprawdza się za pomocą pianki lub elektrycznego czujnika. Wynik próby szczelności jest zapisywany w protokole.
3. Opróżnienie i oczyszczenie układu chłodniczego – wytworzenie próżni za pomocą pompy próżniowej. Po osiągnięciu ciśnienia ok. 0 bar, układ powinien pracować jeszcze przez ok. 30 minut. Potem zamyka się zawór i wyłącza urządzenie.
4. Napełnianie instalacji czynnikiem chłodniczym – odkręcenie dolnego, a później górnego zaworu serwisowego w module zewnętrznym, żeby czynnik został rozprowadzony po całej instalacji. Następnie jednostkę wewnętrzną napełnia się wodą grzewczą i odpowietrza układ.
5. Uruchamianie pompy ciepła – konfiguracja oprogramowania i kontrola działania układu grzewczego.

Pompę ciepła powinien zamontować specjalista, co w przypadku urządzeń typu SPLIT jest nawet wymagane przez prawo. Jeżeli osoba prywatna ma uprawnienia elektryczne G1, może samodzielnie zainstalować pompę typu MONOBLOK. Jednak i w tym przypadku warto zaufać ekspertom, którzy poprawnie zamontują poszczególne elementy, sprawdzą szczelność układu, skonfigurują system i wszystko przetestują.